Convencidos de que o futuro está nas mans dos nenos, aceptamos un ano máis a petición dos profesores da Escola de Primaria de Roxos para acompañalos ao núcleo central da Arte Rupestre Compostelá: O Val de Villestro. e quedamos citados para a mañá do luns 18 de xullo.

Desprovistos do cinismo e desilusión que moitos adultos acumulamos ao longo dos anos, a totalidade dos 35 nenos dos dous grupos de 3º de primaria que nos acompañaron mostraron un interese, ilusión e, sobre todo, un espírito de aprender formidable, algo que nos debería inspirar a todos, ou, coma mínimo, facernos pensar.

En resposta ás grazas dos entusiastas profesores da escola que nos acompañaron na viaxe pola, segundo eles, ‘mostra desinteresada que lles ofrecemos’, debemos sempre insistir en algo que moitos educadores, titores e país aínda non teñen moi claro: que o que nós achegamos aos nenos é o de menos, e que o que máis importa é o que eles nos achegan a nós, o que eles sempre nos ensinan, todo aquilo que imos perdendo ao longo do tempo e, seguramente por debilidade, non sabemos, non podemos ou non queremos recuperar.

Esta excursión iniciámola ás portas do val, moi preto da escola de Roxos, que ten o privilexio de estar situada mirando cara montañas cheas de gravados rupestres que delimitan o val de Villestro. Importante era poñer en contexto a situación dentro do territorio, do país e do planeta.

Moitos nenos van de casa á escola en coche e non saben que o máis prezado e valioso que existe é todo aquilo que lles rodea, precisamente o que nunca se paran a ver porque sempre imos ‘sen tempo’. Non é misterio ningún que esta disociación entre o ser humano e a terra onde vive e que lle da sustento, é o cancro do noso tempo.

Provistos dun pequeno mapa do val, cada nena e neno, co mapa ben agarradiño nunha man, tivo que guiarse cara ó monte na procura deses misteriosos debuxos, círculos e marcas gravadas polos nosos antepasados na pedra hai moitos moitos anos…

O plan, orixinalmente, consistía en visitar 7 estacións de arte rupestre, por ser este un número clave na mitoloxía antiga, aínda que despois ampliamos a visita a algúns outros paneis próximos, en resposta ao interese que mostraron os nosos pequenos (pero moi grandes) acompañantes.

O primeiro que fixemos foi marcar o primeiro petróglifo que debian atopar nos seus mapas. Tamén decidimos depositar previamente ‘pequenas ofrendas’ nas coviñas principais dos paneis (unhas diminutas gomas de borrar de cores e formas diversas). Algún neno despois preguntounos se algún de nos ‘deixaramos antes eses regalos’ alí nas coviñas. Non sendo capaz de romper esa ilusión primixenia e chea de todas as forzas da vida e do mundo… dixenlle que ‘eu non sabía’.

Unha vez atopada a ‘entrada’ desde a pista, os nenos atravesaron a vexetación coma  pequenas lebres liberadas de algún maleficio que non comprendemos, co único obxectivo de atopar a ofrenda dentro da coviña dentro daqueles círculos prehistóricos. Un berro: ‘aquiiii!!’ daba a pista aos demais de que a ‘ofrenda’ xa tiña sido atopada.

Despois de situarnos ao redor dos paneis, mollamos con sprays de auga a rocha e situámonos mirando cara ao sol para deixar que os deseños se revelasen, que pola súa erosión tras miles de anos, tan difíciles son de contemplar co sol alto no ceo.

Pasamos polos Valados, Agro do Campo, visitamos a Moura -deitada no seu soño eterno de pedra ao carón do Camino de Fisterra- falamos da viaxe cara a fin do mundo, aprendemos de cogomelos e flora e subimos monte arriba ata a paraxe dos Cortellos.

Incluso escoitamos, totalmente improvisadas, as protestas dalgúns nenos (‘odio os eucaliptos!!’) cando pasamos polo deteriorado entorno de toda esta zona –  produto das continuas feridas provocadas polos terribles lumes de anos anteriores, xa case habituais e cada vez máis voraces, nos veráns de todo Portugal e Galicia, debido ao rápido (e inesperado para algúns) quecemento do planeta, e tamén debido as especies pirófitas que, sen sentido nin orde ningún, e en total contradición co cambio climático, colonizan cada vez mais gran parte do rural de Galicia.

Os comentarios dos nenos, obviamente derivados das conversas que escoitan nas súas casas, son tamén puro reflexo do rexeitamento que está a causar na sociedade actual un sistema económico que quere converter todo o rural nunha xigantesca explotación madeireira sen importarlle o futuro medio-ambiental nin os restos do pasado que se agochan nel. E, por suposto, importa o presente soamente no sentido dos escasos beneficios económicos que aporta a uns poucos, pero que todos pagamos coa destrución do noso patrimonio e da nosa natureza.

A visita rematou no alto da Devesa da Rula, nos Cortellos, desde onde divisamos e saudamos ao Pico Sacro e ao Monte Pedroso antes de iniciar o descenso  e despedirnos na vella ponte de Brea que viu pasar a tantos peregrinos. Os nenos marcharon con algúns recordos do Colectivo (adhesivos varios con petróglifos) pero, como dixo unha nena habilmente, ‘a min me gustaron moito os regaliños pero o que a min máis me gustou foi a experiencia que tiven’. De novo, os nenos e nenas ensinándonos o que os adultos a miúdo esquecemos. Desde aquí, as nosas grazas a todas as nenas e nenos de 3º da Escola de Primaria de Villestro e aos seus mestres.